4.1. Bệnh thối rễ – chết nhanh, chết chậm

• Nguyên nhân: Do nấm Phytophthora gây ra, phát triển mạnh trong điều kiện đất úng nước hoặc thoát nước kém.

• Biểu hiện: Lá héo rũ, gân lá cháy xám, vỏ thân chảy nhựa, rễ bị thối nhũn.

• Phòng trị:

  • Đảm bảo đất thoát nước tốt, không để đọng nước vào mùa mưa.

  • Dùng thuốc gốc đồng hoặc Metalaxyl, kết hợp trichoderma và phân hữu cơ vi sinh để cải tạo đất.

4.2. Bệnh đốm lá, cháy lá sầu riêng

• Nguyên nhân: Do nấm Cercospora, Colletotrichum hoặc thiếu vi lượng như Canxi, Bo.

• Biểu hiện: Xuất hiện đốm nâu, vàng loang rộng trên mép lá hoặc đầu lá bị cháy khô.

• Phòng trị:

  • Phun thuốc nấm sinh học hoặc gốc đồng khi phát hiện sớm.

  • Bổ sung vi lượng định kỳ, tránh bón phân mất cân đối (quá nhiều đạm).

4.3. Rệp sáp, rệp vảy

• Nguyên nhân: Rệp bám trên thân, cành, gốc, hút nhựa cây và làm cây suy yếu.

• Biểu hiện: Cành, trái có lớp sáp trắng, nhựa chảy, trái kém phát triển.

• Phòng trị:

  • Dùng các loại dầu khoáng hoặc thuốc sinh học như Neem, Beauveria bassiana.

  • Cắt bỏ cành bị nhiễm nặng, giữ vườn thông thoáng.

4.4. Sâu đục thân, đục quả

• Nguyên nhân: Do sâu trưởng thành đẻ trứng vào vỏ cây hoặc quả, ấu trùng đục phá bên trong.

• Biểu hiện: Thân có lỗ đục, mùn gỗ, trái bị sâu ăn trong, dễ rụng sớm.

• Phòng trị:

  • Dùng bẫy đèn bắt sâu trưởng thành.

  • Phun thuốc gốc sinh học hoặc Abamectin theo định kỳ.

5.1. Khi nào sầu riêng bắt đầu cho trái?

• Với cây ghép giống chất lượng, nếu được chăm sóc tốt, sầu riêng sẽ bắt đầu cho trái từ năm thứ 3–4.

• Từ năm thứ 5 trở đi, cây bắt đầu cho năng suất ổn định và tăng dần theo tuổi cây.

5.2. Dấu hiệu quả sầu riêng chín

• Cuống quả ngả màu vàng hoặc nâu nhạt.

• Gai quả nở đều, đầu gai tròn và mềm hơn.

• Khi gõ vào vỏ nghe tiếng “bộp” hoặc “bịch” thay vì “cứng chắc”.

• Một số giống như Ri6 có mùi thơm nhẹ khi gần chín.

💡 Lưu ý: Cần theo dõi kỹ vì nếu thu hoạch quá non sẽ ảnh hưởng chất lượng, còn thu quá già dễ gây rụng tự nhiên, hư hỏng quả.

5.3. Kỹ thuật thu hoạch

• Dùng dao cắt cuống, để lại đoạn cuống dài khoảng 5–7 cm.

• Không được làm rơi quả xuống đất vì dễ gây nứt, dập.

• Phân loại theo kích cỡ, màu sắc, độ chín ngay tại vườn.

5.4. Bảo quản sau thu hoạch

• Quả chín tự nhiên sau 2–5 ngày tùy giống.

• Nên bảo quản ở nơi thoáng mát, khô ráo, không bị ẩm ướt, tránh ánh nắng trực tiếp.

• Một số cơ sở bảo quản chuyên nghiệp sử dụng hầm làm mát 15–20°C để giữ độ tươi.

• Không dùng túi nilon bịt kín quả sầu riêng, vì dễ gây tích tụ khí ethylene, làm quả chín nhanh và dễ bị thối.

• Không đặt quả sầu riêng trực tiếp trên nền gạch hoặc sàn nhà, đặc biệt là nơi ẩm thấp — dễ gây hư hỏng phần vỏ tiếp xúc do hấp hơi nước từ sàn.

• Nếu cần vận chuyển xa, nên chọn quả vừa chín tới, có thể dùng lưới hoặc mút bao trái riêng lẻ để hạn chế va đập.

5.5. Sản lượng trung bình của cây sầu riêng

• Tùy theo giống, điều kiện canh tác và tuổi cây:

  • Từ năm thứ 4–5: mỗi cây cho khoảng 30–50 kg quả/năm.

  • Từ năm thứ 6 trở đi: năng suất có thể đạt 100–150 kg quả/năm, thậm chí hơn nếu thâm canh tốt.

  • 1 cây sầu riêng cho bao nhiêu kg còn phụ thuộc vào kỹ thuật chăm sóc, tỉa trái, phòng bệnh và giống cây trồng.

6.1. Diễn biến giá sầu riêng trong nước và xuất khẩu

Tính đến giữa tháng 5/2025, giá sầu riêng tại Việt Nam có sự biến động đáng kể:

• Sầu riêng Musang King loại A: 125.000 – 130.000 đồng/kg.

• Sầu riêng Black Thorn loại A: 120.000 – 125.000 đồng/kg.

• Sầu riêng Thái VIP: 90.000 đồng/kg.

• Sầu riêng Ri6: 35.000 – 65.000 đồng/kg.

• Sầu riêng Thái loại A: 72.000 – 74.000 đồng/kg; loại B: 52.000 – 54.000 đồng/kg; loại C: 32.000 – 35.000 đồng/kg.

Tuy nhiên, giá sầu riêng đang chịu áp lực giảm do xuất khẩu gặp khó khăn, đặc biệt là thị trường Trung Quốc siết chặt kiểm tra chất lượng và áp dụng các quy định mới.

6.2. Tiềm năng thị trường Trung Quốc, Hàn Quốc, EU

• Trung Quốc: Là thị trường lớn nhất của sầu riêng Việt Nam. Tuy nhiên, trong 4 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc giảm 83%, chỉ còn 27 triệu USD. Nguyên nhân chính là do Trung Quốc siết chặt kiểm tra chất lượng và áp dụng các quy định mới.

• Hàn Quốc và EU: Các thị trường này đang mở rộng nhập khẩu sầu riêng, nhưng yêu cầu cao về chất lượng, an toàn thực phẩm và truy xuất nguồn gốc. Việc đáp ứng các tiêu chuẩn này sẽ mở ra cơ hội lớn cho sầu riêng Việt Nam.

6.3. Gợi ý đầu ra bền vững cho nhà vườn

Để đảm bảo đầu ra ổn định và bền vững, nhà vườn cần:

• Đăng ký mã số vùng trồng và cơ sở đóng gói: Đáp ứng yêu cầu của các thị trường xuất khẩu, đặc biệt là Trung Quốc.

• Tuân thủ quy trình sản xuất an toàn: Áp dụng các tiêu chuẩn VietGAP, GlobalG.A.P để nâng cao chất lượng sản phẩm.

• Đa dạng hóa thị trường: Không phụ thuộc vào một thị trường duy nhất, mở rộng sang các thị trường tiềm năng như Hàn Quốc, EU.

• Liên kết với doanh nghiệp xuất khẩu: Hợp tác với các doanh nghiệp có uy tín để đảm bảo đầu ra và giá cả ổn định.

• Ứng dụng công nghệ trong sản xuất và bảo quản: Sử dụng công nghệ tiên tiến để nâng cao năng suất, chất lượng và kéo dài thời gian bảo quản sầu riêng.

• Xây dựng thương hiệu cá nhân hoặc địa phương: Tạo dựng niềm tin cho người tiêu dùng thông qua truy xuất nguồn gốc, bao bì chuyên nghiệp và tên tuổi vùng trồng (ví dụ: “Sầu riêng Cai Lậy”, “Sầu riêng Krông Pắk”).

• Tham gia các sàn thương mại điện tử và kênh bán hàng trực tuyến: Đưa sản phẩm lên Shopee, Lazada, TikTok Shop, Facebook hoặc liên kết với các nền tảng nông sản số như Postmart, Voso để mở rộng kênh tiêu thụ nội địa.

• Tận dụng du lịch canh nông (farmstay, tham quan vườn sầu riêng): Vừa tăng giá trị trải nghiệm, vừa tạo thêm nguồn thu trực tiếp từ khách du lịch, đặc biệt trong mùa thu hoạch.

• Tham gia hội chợ, triển lãm nông sản trong và ngoài nước: Giúp tiếp cận doanh nghiệp thu mua, nhà nhập khẩu và học hỏi mô hình canh tác – tiêu thụ thành công từ các vùng khác.

(Nguồn: nhabeagri)